PAPIERNIA > skąd ta nazwa?...od stępy do tłuczenia szmat na miazgę papierową napędzanej kołem wodnym. Na rycinie poniżej pokazana jest stępa młotowa służąca do rozwłókniania surowca do wyrobu masy papierniczej z przełomu XVIII/XIX wieku. W małych ośrodkach do rozdrabniania surowców wykorzystywano tradycyjne młyny wodne i ich wyposażenie. Innowacją było zastosowanie stępy młotowej napędzanej kołem wodnym. Była to urządzenie składające się z masywnego, drewnianego koryta (właściwej stępy), w którym przy pomocy drewnianego stępora (lub kilku stęporów równocześnie) kruszono, ubijano, rozdrabniano na miazgę papierniczą różne materiały np. lniane i konopne szmaty. Urządzenia takie stanowiły podstawowe wyposażenie kruszarni rud kruszców, papierni, wiejskich foluszy, olejarni i innych.

Rys. Jean-Michel Minovez: Les moulins à papier de la partie occidentale des Pyrénées vers 1770-vers 1815 (www.richarddebas.fr)

Najstarsza mapa z XVIII wieku z młynem  Do najstarszej mapy – do której udało jak na razie dotrzeć – na której widnieje młyn na Papierni, to mapa Die Josephinische Landesaufnahme von Galizien datowana na lata 1779-1783.




Na Białym widać zaznaczone 4 zabudowania i oznaczenie m.m. = Mahl Mühl = młyn zbożowy. Na Papierni widać równiez oznaczenie młyna i trzy zabudowania po prawej stronie strumienia. Nie ma jeszcze Folusza, ani zabudowań koło jeziora Łuże.

.

Mapy z połowy XVIII wieku pojawia się Folusz i Łuże Kolejna mapa, na której widnieje młyn na Papierni, to Galicia and Bucovina (1861–1864) - Second military survey of the Habsburg Empire. Zaznaczone są już na niej wszystkie trzy osady tj. Biala, Folusz i Papiernia.


Na Papierni trzy zabudowania są po lewej stronie strumienia i jeden po prawej stronie wraz z młynem. Folusz ma już wyraźnie zaznaczone zabudowania oraz staw. W okolicy są widoczne również białe polany w lesie. To zapewne pola uprawne powstałe z wykarczowanego i wypalonego lasu. Te poniżej Papierni na kolejnych mapach opisane jako Sobusiówka i Bogdanówka, a powyżej jako pole pod górą Ryto. Na Łużu widać już znacznie rozwiniętą sieć osadniczą...

Mapa katastralna z 1870 roku Niestety mapa ta istnieje tylko w wersji monochromatycznej (jest łączona z dwóch fragmentów > widać łączenie na Białym) i bez dodatkowych oznaczeń znanych z innych map katastralnych z tamtego okresu. Po prawej stronie każdej z osad klucza czyli Biała – Folusz – Papiernia są widoczne rozszerzające się pola uprawne i przed zaporą (gruba poprzeczna kreska) widać stawy otoczoną groblą. Na Bogdanówce również widać również łąkę (poziome kreskowanie w górze pola).


Na powiększonej mapie poniżej widoczne są oznaczenia W = der Weise = łąka co jest istotne i rzadko spotykane w środku lasu. Widać też oznaczenie lasu liściastego tj. samotne drzewo = Laubroald = Las liściasty.

Mapa Galicji z 1878 roku Kolejna mapa (na której widnieje Papiernia) to Mapa Galicji z 1878 roku > Habsburg Empire (1869-1887) - Third Military Survey, na której jeszcze nie ma linii kolejowej z Dębicy.



Na Papierni widać znak koła młyńskiego oraz 5 zagród (2 po lewej i 3 po prawej stronie), na Foluszu 3 zagrody i na Białym znak koła młyńskiego i 8 zagród (po 4 na każdej stronie strumienia)

...i wkraczamy w XX wiekW czasie I wojny światowej na okolicznych terenach podczas działań wojennych w niemal każdej miejscowości zostały spalone zabudowania, gdyż domy były kryte w 90% dachami słomianymi. Tartaki i młyny zostały spalone lub uległy zniszczeniu ich urządzenia techniczne > taki los spotkał młyn na Białym. Na mapie WIG z 1938 roku na Papierni jest 4 zagrody, na Foluszu jedna i na Białym 5 zagród.
Właścicielem lasów w tych okolicach był hrabia Szaszkiewicz, zamieszkujący pałac w Rzemieniu (w 1921 roku podwyższył czynsz za wypas bydła w lesie [str 32 - II tom] > kopalnia torfu > cegielnia, młyn w Rzemieniu, stawy)


Tuż przed wybuchem II wojny światowej na Papierni we własnych zagrodach mieszkało 5 gospodarzy wraz z rodzinami. Po lewej stronie strumienia Jan Bogdan, Józef Bogdan, Władysław Bogdan, a po prawej Michał Mika i Piotr Augustyn.
Rodziny te utrzymywały się m.in. z pracy w lesie, hodowli bydła i uprawiania pól. Na mapie poniżej pola te widoczne są obok osady lub tez oddalone w niewielkiej odległości czyli Sobusiówka, Bogdanówka i pole pod góra Ryto. Pola obsiewano żytem i jęczmieniem i obsadzano ziemniakami. Plony należało chronić przed zwierzyną leśną, zwłaszcza przed dzikami. W lesie wypasano bydło a liście służyły jako ściółka w stajni.
Folusz zamieszkiwał niejaki Kokoszka, który wyemigrował na Ziemie Zachodnie(?). W tym miejscu przy rzece jest widoczny nasyp ziemny i pozostałości wbitych pali (jest zdjęcie z 2004 roku zanim bobry zrobiły tam tamę)




1) Sobusiówka – właścicielem pola uprawnego był.... – obecnie zalesione. Podobno miał ta kiedyś
swój dom niejaki Sobuś od którego to pole zostało odkupione. Wujek Henryk Augustyn zna miejsce,
gdzie na działce znajdowała się studnia.
2) Bogdanówka – właścicielem pola uprawnego był... Bogdan – obecnie zalesione.
3) Kaniówka – właścicielem tego pola uprawnego był Augustyn (Jemioło). Po wojnie znajdował
się tam sad lipowy i pasieki. Pole zostało odkupione od właściciela Kani (?). Podczas orki pod
sadzenie lasu wykopywano tam pustaki zapewne po istniejącym kiedyś fundamentach.
5) Pole pod górą Ryto – pole uprawne należące wówczas do rodziny Augustynów..
6) Wymokliska – podmokła polana służąca do wypasu bydła...
7) Końskie bagno – bagno powstało na wskutek eksploatacji torfu przed II wojną światową. Z bagna
prowadziła kolejka wąskotorowa do....
8) Augustynowa Góra – nazwa pochodzi podobno od człowieka o nazwisku Augustyn, który wykarczował
tą górę i w zamian mógł przez 2 lata zbierać plony z położonego na niej pola.
9) Bielska droga – część szlaku na Ruś, stanowiącego odnogę od szlaku głównego z Sandomierza
na Węgry.